Paul Dirac,η ήρεμη δύναμη της Κβαντομηχανικής

Paul Dirac(1902-1984)

 Σύμφωνα με τη Φυσική των Στοιχειωδών Σωματιδίων τα φερμιόνια είναι τα στοιχειώδη σωμάτια που σχηματίζουν πλήρως αντισυμμετρικές σύνθετες κβαντικές καταστάσεις ,έχουν ημιπεριττό σπιν(1/2,  3/2...),υπακούουν στην απαγορευτική αρχή του Pauli και στη στατιστική Fermi-Dirac.Θα μπορούσε,χαριτολογώντας,κανείς να πει ότι το πραγματικό τους όνομα είναι παουλο-φερμιο-ντιρακόνια.Τρεις σπουδαίοι επιστήμονες εκ των οποίων ο Paul Dirac κατέχει μια υπέρλαμπρη θέση στο "πάνθεον" της Φυσικής.

 Γεννήθηκε στο Μπρίστολ της Αγγλίας από πατέρα δάσκαλο γαλλικών και μητέρα βιβλιοθηκάριο στη βιβλιοθήκη της πόλης.Ο πατέρας Ντιράκ υποχρέωνε τα παιδιά του να μιλούν μόνο γαλλικά,πράγμα που δεν ευνόησε ιδιαίτερα την ομιλητικότητα του μικρού Πολ.

 Ανάμεσα στις ανακαλύψεις που πραγματοποίησε στη Φυσική και ειδικά στην Κβαντομηχανική περιλαμβάνονται η εξίσωση Ντιράκ,ο συμβολισμός Ντιράκ για τις κβαντικές καταστάσεις,η θεμελίωση της κβαντοηλεκτροδυναμικής και η θεωρία των μαγνητικών μονόπολων.
 Ο ίδιος ο Ντιράκ θεωρεί ως σημαντικότερο επίτευγμά του τον γενικό φορμαλισμό της κβαντομηχανικής-ή φορμαλισμό Ντιράκ-που χρησιμοποίησε στο βιβλίο που εξέδωσε το 1930,με τίτλο "Αρχές της Κβαντομηχανικής".Ήταν η πρώτη φορά που οι κβαντικές καταστάσεις αναπαραστήθηκαν ως διανύσματα σε έναν αφηρημένο διανυσματκό χώρο ενώ ο Ντιράκ, για τη μεγάλη του συνεισφορά , τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το 1933 από κοινού με τον Έρβιν Σρέντινγκερ.
 Ο Πολ Ντιράκ προερχόταν από μια μάλλον μικροαστική οικογένεια σε αντίθεση με τους άλλους μεγάλους της κβαντικής επανάστασης που είχαν αστική καταγωγή.Παιδί κλειστό και μοναχικό ,δεν ήταν ο άνθρωπος της παρέας.Ούτε καν στην ενήλικη ζωή του.Ήταν,μάλιστα,τόσο ολιγόλογος που οι συνάδελφοί του στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ-όπου ήταν καθηγητής-έλεγαν αστειευόμενοι ότι αν οριζόταν ποτέ το μέγεθος "ομιλητικότητα" θα έπρεπε να έχει μονάδες μέτρησης Ντιράκ και να ισχύει 1Dirac=μία λέξη την ώρα!Είναι πιθανό ,βέβαια,αυτή η εσωστρέφεια του Ντιράκ να οφείλεται σε ένα είδος αυτισμού απ'το οποίο φαίνεται ότι έπασχε τόσο ο ίδιος όσο και ο πατέρας του.*
 Όπως πολλοί απ'τους θεμελιωτές της κβαντικής θεωρίας ο Ντιράκ ήταν δηλωμένος άθεος.Σε ένα διάλειμμα του περίφημου συνεδρίου του Σολβαί το 1927 έλεγε ότι μπορεί η θρησκεία να είχε κάποιο νόημα για τον πρωτόγονο άνθρωπο που δε μπορούσε να ερμηνεύσει τις ανώτερες δυνάμεις της φύσης ,δε μπορεί να έχει ,όμως,νόημα για το σύγχρονο άνθρωπο που, πλέον, γνωρίζει τους νόμους της φύσης και μπορεί να τους τιθασεύσει.Η θρησκεία,σύμφωνα με τον Ντιράκ,επιβιώνει χάρη στη χρησιμότητά της για τις εκμεταλλεύτριες τάξεις.Όπως και ο Αϊνστάιν,δεν πίστευε στην καταναγκαστική πίστη ,όμως,είχε διαμορφώσει ένα σύνολο αξιών και αρχών που δεν ταυτίζοταν  κατ'ανάγκη με κάποια οργανωμένη θρησκεία αλλά με αυτό που ο ίδιος θεωρούσε δίκαιο και ηθικό.
 Πέθανε το 1984 και τάφηκε στη Φλόριντα των Ηνωμένων Πολιτειών.Μια πλάκα από πράσινο γρανίτη με εγγεγραμμένη τη διάσημη εξίσωσή του τοποθετήθηκε στο αβαείο του Γουέστμινστερ στο Λονδίνο το 1995.

Αβαείο Γουεστμίνστερ,πλάκα προς τιμή του Πολ Ντιράκ

 Δύο χρόνια πριν το θάνατό του επισκέφτηκε το Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν όπου συμμετείχε σε συζήτηση για τη Κβαντομηχανική,τα Στοιχειώδη Σωμάτια και τον Αϊνστάιν.Τη συζήτηση αυτή μπορείτε να την παρακολουθήσετε εδώ https://www.youtube.com/watch?v=xJzrU38pGWc&ab_channel=mehranshargh

 Στο βίντεο,εκτός των άλλων, διαπιστώνει κανείς τη διαύγεια του πνεύματος του μεγάλου επιστήμονα.Απ'τους θεμελιωτές της Κβαντομηχανικής,αξίζει μια θέση δίπλα στον Νεύτωνα και στον Αϊνστάιν.

*Πληροφορίες αντλήθηκαν από το εξαιρετικό βιβλίο "Mεγάλη επιστήμη-ενδιαφέρουσες ζωές" του καθηγητή κύριου Στέφανου Τραχανά ,εκδόσεις ΠΕΚ.Το βιβλίο διατίθεται δωρεάν και μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ:
http://legacy.cup.gr/Files/files/ENDIAFEROUSES-ZWES-FREE-BOOK.pdf