Ο Faraday και η μετάβαση στον ηλεκτρισμό
Ο Michael Faraday(1791-1867) ήταν από τους πρώτους επιστήμονες που διεξήγαγαν πειράματα ηλεκτρομαγνητισμού .
Χρησιμοποιώντας πειραματική διάταξη που αποτελούνταν από ευθύγραμμο ρευματοφόρο σύρμα και μια μαγνητική ράβδο απέδειξε ότι η ράβδος μπορούσε να περιστραφεί όταν ο αγωγός διαρρεόταν από ρεύμα.Έφτασε,έτσι, στο συμπέρασμα,όπως και ο Έρστεντ ,ότι υπάρχει άμεση σύνδεση μεταξύ ηλεκτρισμού και μαγνητισμού.Ανακάλυψε,λοιπόν,το φαινόμενο της μαγνητικής περιστροφής ενώ η διάταξη που χρησιμοποίησε ήταν ένας πρώιμος ηλεκτροκινητήρας.
Σε επόμενο πείραμα,ο Φάραντεϊ ανακάλυψε το φαινόμενο της ηλεκτρομαγνητικής επαγωγής.Τοποθέτησε μια μεταλλική ράβδο από μαλακό σίδηρο μέσα σε μαγνητικό πεδίο και αυτή άρχισε να συμπεριφέρεται ως μαγνήτης.(αν και παροδικός).Το γαλβανόμετρο με το οποίο είχε συνδέσει το πηνίο εντός του οποίου τοποθετήθηκε η ράβδος κατέγραψε ένταση ηλεκτρικού ρεύματος .Έφτασε στο συμπέρασμα ότι δεν ήταν απαραίτητο να υπάρχει παροχή ηλεκτρικού ρεύματος(πιο σωστά πτώση τάσης) από βολταϊκή στήλη(μπαταρία).Με αυτήν την ανακάλυψη άνοιξε ο δρόμος για την ανάπτυξη των ηλεκτρογεννητριών.
Μια βασική παράμετρος για την επαληθευσιμότητα και την αντικειμενικότητα της επιστημονικής μεθόδου ήταν και είναι εκτός από το πείραμα και η μαθηματική περιγραφή των φυσικών φαινομένων.Ο μαθηματικός φορμαλισμός οδηγεί σε μια πιο αιτιοκρατική παρατήρηση της Φύσης-τουλάχιστον σε ό,τι έχει να κάνει με την Κλασική Φυσική-πράγμα που αντιλήφθηκε ο «πατέρας» του ηλεκτρομαγνητισμού,ο Μάξγουελ.Διατυπώνοντας τις περίφημες φερώνυμες εξισώσεις κατάφερε να ενοποιήσει τον ηλεκτρισμό και το μαγνητισμό και να διατυπώσει τη θεωρία του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου.Έθεσε,έτσι τις βάσεις για την κατανόηση του Ηλεκτρομαγνητισμού και ,παράλληλα,έδωσε το κατάλληλο μαθηματικό και εννοιολογικό υπόβαθρο για την ανακάλυψη της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας κάποιες δεκαετίες αργότερα.
Ήδη από το 18ο αιώνα πειραματιστές και φυσικοί φιλόσοφοι εκτελούσαν δημόσια πειράματα ηλεκτρισμού με σκοπό να ψυχαγωγήσουν το κοινό ή να κερδίσουν την εύνοιά του.Παράλληλα,το κοινό είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά την καινούρια αυτή επιστημονική ανακάλυψη και να κοινωνικοποιηθεί.Κάποια από αυτά τα πειράματα ήταν ηλεκτρικοί σπινθήρες,πειράματα μαζικής ηλεκτροπληξίας ή έλξη και άπωση αντικειμένων.
Τη δεκαετία του 1880 ξεκίνησε η μαζική μετάβαση προς τον εξηλεκτρισμό.Σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση του ηλεκτρισμού έπαιξαν οι Διεθνείς Εκθέσεις Εμπορίου και Βιομηχανίας.Κράτη και επιχειρήσεις διαμόρφωναν τις οικονομικές τους συναλλαγές ενώ παρουσιάζονταν διάφορες νέες εφευρέσεις που σχετίζονταν με τον ηλεκτρισμό.Μία από αυτές τις εφευρέσεις ήταν κι ο ηλεκτρικός τηλέγραφος.Πλήθος κόσμου παρακολουθούσε από κοντά τις Εκθέσεις ενώ η παράλληλη προβολή τους και μέσω των εφημερίδων αύξανε την απήχηση των Εκθέσεων και ,κατ' επέκταση ,της χρήσης του ηλεκτρισμού.
Με τη βελτίωση των εφευρέσεων στον ηλεκτρισμό διαμορφώθηκαν Εκθέσεις ειδικά αφιερωμένες στον ηλεκτρισμό και τα επιτεύγματά του.Ειδικά στην Έκθεση της Φιλαδέλφειας το 1884 συμμετείχαν πολλές επιχειρήσεις από την Ευρώπη και την Αμερική και ανέδειξαν την αξία χρήσης διάφορων ηλεκτρικών συσκευών τόσο στην παραγωγή όσο και στις συγκοινωνίες αλλά ακόμα και στο σπίτι.Ο ηλεκτρικός τηλέγραφος ή το ηλεκτρικό βαγόνι ήταν κάποιες από τις εφαρμογές που παρουσιάστηκαν και εντυπωσίασαν το κοινό. Φαίνεται,επομένως,ότι η εμπορευματοποίηση του ηλεκτρισμού έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διάδοση και αποδοχή της χρησιμότητάς του από το ευρύ κοινό.Η χρήση του λαμπτήρα πυρακτώσεως για παραγωγή φωτός, που ήταν κατασκευής της εταιρείας του Τόμας Έντισον ,ήταν επίσης μια δυνατότητα που συνέβαλε στην εξάπλωση του ηλεκτρισμού.Τα επόμενα χρόνια πολλοί επιστήμονες και μηχανικοί συνεργάστηκαν με στόχο την εφεύρεση περισσότερων ηλεκτρικών συσκευών και τη μαζική χρήση τους από το κοινό.Μεταξύ ,βέβαια,αυτών ήταν και ο μεγάλος εφευρέτης Νίκολα Τέσλα που προχωρώντας ένα βήμα πιο μακρυά αντιλήφθηκε την αξία του εναλλασσόμενου ρεύματος.
Γίνεται κατανοητό,ότι η διάδοση της χρήσης του ηλεκτρισμού ήταν ένας συνδυασμός ανάγκης για βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και παράλληλα παρουσίασής του ως ενός αγαθού που θα άλλαζε την ιστορία ,όπως και έγινε.Είναι βέβαιο,πως και οι επιδείξεις ηλεκτρικών πειραμάτων του 18ου αιώνα αλλά και οι Εμπορικές και Βιομηχανικές Εκθέσεις διαμόρφωσαν τον ηλεκτρισμό και ανέδειξαν τη σημασία του.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου