Βασική και εφαρμοσμένη επιστήμη και τεχνολογία

 

  Υπάρχουν κατά βάση δύο κριτήρια διαχωρισμού βασικής και εφαρμοσμένης επιστήμης και τεχνολογίας.Το πρώτο κριτήριο αφορά στο κίνητρο για τη διεξαγωγή της έρευνας ,ενώ το δεύτερο στο αν το αποτέλεσμα της έρευνας δίνει κάποια άμεσα πρακτικά αποτελέσματα ή όχι.

  Ας δούμε κάποια παραδείγματα θεμελιώδους (βασικής) έρευνας:Καταρχάς,θεμελιώδης μπορεί να θεωρηθεί όλη η έρευνα που έγινε στις αρχές του 20ού αιώνα και οδήγησε στην Κβαντομηχανική και στη Σχετικότητα.Οι επιστήμονες εκείνης της περιόδου διακατέχονταν από μια αγνή περιέργεια και έναν ενθουσιασμό μπροστά στο νέο πεδίο που ανοιγόταν,στοιχεία που χαρακτηρίζουν τους πρωτοπόρους επιστήμονες που ασχολούνται με τη βασική έρευνα.Παράλληλα,εκείνη την περίοδο η πρακτική χρησιμότητα τόσο της Κβαντομηχανικής όσο και της Σχετικότητας δεν ήταν εμφανής.Αυτό βέβαια συνέβη  πολύ αργότερα αφού είναι γνωστό ,πλέον,ότι ,για παράδειγμα, το GPS(στα μέσα της δεκαετίας του 1990 έγινε εμπορικό προϊόν) βασίζεται σε μια πρόβλεψη της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας και συγκεκριμένα στη βαρυτική διαστολή του χρόνου.

  Άλλη περίπτωση βασικής έρευνας είναι ,συνήθως,η έρευνα που γίνεται στα ανώτερα ή καθαρά Μαθηματικά.Πιο συγκεκριμένα,ο Ρώσος μαθηματικός Γκριγκόρι Πέλερμαν απέδειξε το 1994 την εικασία του Πουανκαρέ στον κλάδο της Μαθηματικής Τοπολογίας.Πέρα από το ότι η απόδειξη της εικασίας δε φαίνεται να φέρει κάποιο πρακτικό ή άμεσα αξιοποιήσιμο αποτέλεσμα, ο ίδιος ο Πέλερμαν αρνήθηκε την παραλαβή βραβείου και χρηματικού ποσού για την επίλυση του προβλήματος.Το στοιχείο αυτό σίγουρα δείχνει ότι ο μεγάλος Ρώσος μαθηματικός εμφορείται από μια αγνή αγάπη για το αντικείμενο της επιστημονικής του έρευνας και ότι το κίνητρό του ήταν η ενασχόλησή του με κάτι που του κίνησε την περιέργεια και τον ενθουσιασμό.

  Από την άλλη πλευρά η εφαρμοσμένη έρευνα μπορεί να χαρακτηριστεί και ο λόγος για τον οποίο η επιστήμη είναι,ενίοτε αλλά όχι πάντα,χρήσιμη στο ευρύ κοινό.Όχι πάντα,διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για πολεμικούς σκοπούς.Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα,φυσικά,είναι το σχέδιο Μανχάταν που αποτελεί το βασικό εκπρόσωπο της  Μεγάλης Επιστήμης(Big Science).Επιστήμονες και μηχανικοί από τον δυτικό κόσμο( κυρίως ΗΠΑ,Μ.Βρετανία,Καναδά,)εργάστηκαν εντατικά με στόχο την κατασκευή της ατομικής βόμβας,με σκοπό δηλαδή να λύσουν ένα συγκεκριμένο πρακτικό πρόβλημα.Βέβαια το αν αυτό έγινε προς όφελος του ανθρώπου –και ποιου ανθρώπου-είναι κάτι που επιδέχεται μεγάλη συζήτηση.

 Kάτι πιο επίκαιρο είναι και η έρευνα για την παραγωγή και ανάπτυξη του εμβολίου κατά του COVID-19.Εμβόλια έχουν ήδη παρασκευαστεί και διανεμηθεί για χορήγηση στο γενικό πληθυσμό.Το εμβόλιο ισχυροποιεί τον οργανισμό απέναντι στον ιό και σίγουρα η ανθρωπότητα προσδοκά τη συμβολή της βιοτεχνολογίας και της ιατρικής  στο πλαίσιο βελτίωσης του βιοτικού της επιπέδου και του προσδόκιμου ζωής.

 Είναι σημαντικό,λοιπόν,να ακούμε την επιστήμη μέσα από  δημοσιευμένες έρευνες σε περιοδικά με κριτές,γνωρίζοντας ότι η επιστήμη ,ακόμα και όταν κάνει λάθη,είναι ό,τι καλύτερο έχουμε.

Επιστήμη:Από το αρχαιοελληνικό "επίσταμαι"που σημαίνει γνωρίζω καλά,γνωρίζω με βεβαιότητα